Uzbek MOOC AE: 2 (TOPAS)
Agrar Economy


Quyidagi onlayn o’quv moduli «Qishloq xo’jaligida ishlab chiqarish tartibini baholash»


Mundarija
1.1.   Ishlab chiqarish tartibi: Nima uchun ular muhim?

2.1  Ishlab chiqarish jarayonlari: kesishish

2.2  Ishlab chiqarish jarayonlari: Resurslardan foydalanish

 3.  Mahsulot chiqimi (asosiy mahsulot, tutash mahsulot, subsidiyalar)

 4.1 Urug’lik xarajatlari

 4.2 O’g’itlash xarajatlari

 4.3-4.4 Kimyoviy moddalar, mexanizasiyalash xarajatlari

 4.5 Boshqa o’zgaruvchan xarajatlar

 5.1. Aktivlarning joriy qiymati

 5.2. Ish haqi

 5.3. Yer xarajatlari / qishloq xo’jaligida o’z va ijaraga olingan yerlar

 5.4. Ishlab chiqarish va yetkazib berish huquqlari

 5.5. O’zgarmas xarajatlar

 5.6. Boshqa belgilangan maxsus xarajatlar va mutanosib qo’shimcha xarajatlar

 6.1 Yalpi daromadni hisoblash

 6.2.1 Umumiy xarajatlar, sof foyda va foyda

 6.2.2 Umumiy xarajatlar, sof foyda va foydani hisoblash misoli

 6.3. Faktor xarajati samaradorligi

 6.4. Chegaraviy narxlar

 6.5. Samaradorlikning qiyosiy ko’rsatkichlari

 7. Intensivlik o'zgarishining rentabelligi


   

TOPAS MOOK Agrar ishlab chiqarish iqtisodi fani Erasmus + TOPAS hamkor universitetlarining qo’shma ommaviy ochiq darslarini ishlab chiqarish

TOPAS E + ning onlayn moduli dars tavsifi
Prof. Prof. h. c. mult. Dr. Dr. h. c. mult. Ralf Schlauderer

Quyidagi onlayn o’quv moduli «Qishloq xo’jaligida ishlab chiqarish tartibini baholash» Yevropa Ittifoqi tomonidan moliyalashtirilgan Erasmus + 585603-TOPAS loyihasi natijasidir

Maqsadlar:
- universitetlarda zamonaviy ma’ruza va o’qitish faoliyatini rivojlantirish
- universitet bilimlarini jamiyatimizning barcha qiziqqan guruhlari uchun Internet tarmog’ida taqdim etish

Kursning maqsadi qishloq xo’jaligida ishlab chiqarishda qarorlar qabul qilishning nazariy asoslarini ta’minlash va uni o’simlikchilik uchun aniq amaliy misollar bilan tasvirlab berishdan iborat. Bunda, kurs asosan kuzgi bug’doy kabi ekinlarni etishtirish xarajatlarini qisqa va uzoq muddatli xarajatlarini hisoblash usullari bilan bog’liq. Bu jarayonda qishloq xo’jaligi ekinlarini etishtirish qisqa muddatda va uzoq muddatda foydalimi yoki yo’qmi degan savol tug’iladi. Bunday savollar misolida iqtisodiy qarorlarning nazariy asoslari tasvirlangan va muhokama qilingan. Keyinchalik ishlab chiqilgan nazariy prinsiplar aniq amaliy misollar bilan qo’llanilib ko’rsatilgan. Natijalar qaror qabul qiluvchilar nuqtai nazaridan muhokama qilinadi va baholanadi. Bundan tashqari, kursda Moodle dasturidan foydalanmoqda. Har bir modul uchun barcha foydalanuvchilar kirish huquqiga ega bo’lgan virtual suhbat xonasida savol va muhokamalar rejalashtirilgan.

Taqdim etilgan onlayn kurs TOPAS ishtirok etgan o’nta universitetlarning umumiy va teng faoliyatining natijasidir.

Ushbu kursda nimani bilib olaman? ⮟

Ushbu kursda nimani bilib olaman?

  • Mahsulot va xarajatlarni to’g’ri aniqlash, xarajatlar toifalarini (mutanosib o’zgaruvchan maxsus xarajatlar va belgilangan xarajatlar) tushuntirish va atamalarni qishloq xo’jaligining (o’simlik ishlab chiqarish) namunalariga qo’llash.
  • Mutanosib o’zgaruvchan maxsus xarajatlarni va o’zgarmas xarajatlarni, prosessual xarajatlarni va qiyosiy xarajatlarni aniqlash va qo’llash.
  • O’zgaruvchan, o’zgarmas va jami xarajatlarni, shuningdek, yillik va ishlab chiqarilgan mahsulot birligiga foyda va sof foyda hisoblash va to’g’ri talqin qilish
  • Faktor xarajati samaradorligini, chegaraviy baholarni, o’simlikchilik ishlab chiqarish samaradorligini hisoblash va natijalarni to’g’ri baholash va intensivlikni o’zgartirish rentabelligini hisoblash.
  • Kuzgi bug’doy uchun rentabellikni to’liq hisoblash namunasi keltirilgan.
  • Menga oldindan qanday bilimlar kerak? ⮟

    Menga oldindan qanday bilimlar kerak?

    Kursda muvaffaqiyatli ishtirok etish uchun qishloq xo’jaligi fanlari (barcha fanlar) bo’yicha tayanch bilimlar talab qilinadi.

    Qanday yuklama kutiladi? ⮟

    Qanday yuklama kutiladi?

    O’rtacha, xaftasiga 6 soat.

    Men sertifikat olamanmi? ⮟

    Men sertifikat olamanmi?

    Agar yakuniy imtihonda ishtirok etsa (HSWT yoki hamkor universitetlarda qatnashish talab etiladi), ishtirokchilar eshtirokchi sertifikati va 2.5 ECP (European Credit Points) uchun sertifikat oladilar.



    Tarjimonlar:
    Prof. Dr. Farhod Ahrorov
    I.f.n. Mamed Mardonov
    I.f.n. Sodikjon Mamasoliev
    I.f.n. Bahodirjon Nosirov


    Mundarija


     1.1.  Ishlab chiqarish tartibi: Nima uchun ular muhim? (prof. Ralf Shlauderer, HSWT Germaniya)


      2.1.  Ishlab chiqarish jarayonlari: kesishish (prof. Ralf Shlauderer, HSWT Germaniya)


      2.2.  Ishlab chiqarish jarayonlari: Resurslardan foydalanish (prof. Ralf Shlauderer, HSWT Germaniya)


     3.  Mahsulot chiqimi (asosiy mahsulot, tutash mahsulot, subsidiyalar) (Doktor Arman Tonikyan, ANAU Armaniston)

       |     


     4.1.  Urug’lik xarajatlari (Doktor Julian Kalinovski, Doktor Stanislav Minta, WUELS, Polsha)

        

     


     4.2.   O’g’itlash xarajatlari (Doktor Stanislav Minta, WUELS, Polsha)


       |      |  1 gektar bug’doy yetishtirish uchun ozuqaviy moddalarning muvozanatli ehtiyojlarini hisoblash misoli

     


     4.3. - 4.4.  Kimyoviy moddalar, mexanizasiyalash xarajatlari (Doktor Olex Pasko, SNAU, Sumi, Ukraina)


    Kimyoviy moddalar   |    Kimyoviylashtirish xarajatlari   |   Mexanizasiyalash xarajatlari
    Mexanizasiyaning o’zgarmas va o’zgaruvchan xarajatlarini hisoblash misoli.
     


     4.5.  Boshqa o’zgaruvchan xarajatlar (Doktor A. To’ychiyev, TDAU - Andijon, O’zbekiston)


         |     

     


     5.1.  Aktivlarning joriy qiymati (Doktor Arman Tonikyan, ANAU Armaniston)


      |        

     


     5.2.  Ish haqi (prof. Aram Karapetyan, YeDU Armaniston)


         |    


     5.3.  Yer xarajatlari / qishloq xo’jaligida o’z va ijaraga olingan yerlar (doktor Arman Tonikyan, ANAU Armaniston)


        |    


     5.4.  Ishlab chiqarish va yetkazib berish huquqlari (Doktor Vitaliy Radko, NBUPiP, Kiyev, Ukraina)


     

     


     5.5. O’zgarmas xarajatlar (Doktor Vitaliy Radko, NBUPiP, Kiyev, Ukraina)


      |    


     5.6.  Boshqa belgilangan maxsus xarajatlar va mutanosib qo’shimcha xarajatlar (Doktor Farhod Axrorov, SamVMI, Samarqand, O’zbekiston)


        |     


     6.1.  Yalpi daromadni hisoblash (Genri Metyus. MSs, BA, VUK, Vrittle, Buyuk Britaniya)


    Yalpi daromad   |   Yalpi daromad   |    Yalpi daromad I, II, III   |   Yalpi daromad I, II, II


     6.2.1.  Umumiy xarajatlar, sof foyda va foyda (Genri Metyus. MSs, BA, VUK, Vrittle, Buyuk Britaniya)


     


     6.2.2.  Umumiy xarajatlar, sof foyda va foydani hisoblash misoli (Milisa Kosich, MSs, HSWT, Germaniya)


     


     6.3.  Faktor xarajati samaradorligi (Genri Metyus. MSs, BA, VUK, Vrittle, Buyuk Britaniya)


      |     

     


     6.4.  Chegaraviy narxlar (Doktor Vlad Nisolae Arsenoaia, UASVM, IASI, Ruminiya)


      |  


     6.5.  Samaradorlikning qiyosiy ko’rsatkichlari (Doktor Aram Aristakesyan, HSWT Germaniya)


      |    


     7. Intensivlik o'zgarishining rentabelligi (Doktor Katerina Tujik, NBUPiP, Kiev, Ukraina)


      Tushuntirish    |    Hisoblash uchun misol